Cây đinh lăng (Polyscias fruticosa), còn được gọi là nam dương sâm, gỏi cá, là loại cây thân gỗ nhỏ, mọc nhanh, dễ trồng, được nhiều gia đình Việt Nam yêu thích. Không chỉ mang vẻ đẹp thanh tao tô điểm cho không gian sống, đinh lăng còn ẩn chứa vô số công dụng chữa bệnh kỳ diệu, từ lâu đã được ví như “nhân sâm của người nghèo”, là “bảo bối” cho sức khỏe gia đình.
Nội dung bài viết
Sự phổ biến và gắn bó lâu đời
Cây đinh lăng dễ trồng, dễ chăm sóc, thích nghi tốt với điều kiện khí hậu Việt Nam. Chính vì vậy, nó xuất hiện phổ biến trong các khu vườn, sân nhà, thậm chí mọc hoang ở nhiều nơi. Hình ảnh cây đinh lăng gắn liền với tuổi thơ của nhiều người Việt, là một phần không thể thiếu trong đời sống văn hóa và y học cổ truyền.
Vẻ đẹp thanh tao
Cây đinh lăng có thân gỗ mập, phân nhánh nhiều, lá to xanh mướt, mép lá có răng cưa. Cây có thể cao tới 3-4m, tán lá rộng rợp, tạo nên vẻ đẹp thanh tao, bình dị. Đinh lăng được trồng làm cảnh trong nhà, sân vườn, vừa mang lại mảng xanh mát mắt, vừa thanh lọc không khí, tạo môi trường sống trong lành.
Công dụng chữa bệnh “kỳ diệu”
Tăng cường sức khỏe
Cung cấp vitamin và khoáng chất: Cây đinh lăng chứa nhiều vitamin B1, vitamin C, canxi, sắt, magie, kẽm,… giúp bồi bổ cơ thể, tăng cường sức đề kháng.
Tăng cường hệ miễn dịch: Các axit amin thiết yếu như methionine, lysine, tryptophan,… trong đinh lăng giúp kích thích sản sinh tế bào miễn dịch, chống lại vi khuẩn, virus và các tác nhân gây bệnh.
Chống suy nhược cơ thể: Đinh lăng giúp cải thiện tình trạng mệt mỏi, suy nhược, thiếu máu, giúp cơ thể khỏe mạnh, dẻo dai.
Hỗ trợ hệ thần kinh
An thần, giảm căng thẳng: Các hợp chất saponin, flavonoid và alkaloid trong đinh lăng có tác dụng an thần, giúp giảm căng thẳng, lo âu, bồn chồn.
Cải thiện giấc ngủ: Đinh lăng giúp dễ ngủ, ngủ sâu giấc, giảm tình trạng mất ngủ, khó ngủ.
Tăng cường trí nhớ: Các dưỡng chất trong đinh lăng giúp tăng cường lưu thông máu lên não, cải thiện trí nhớ, khả năng tập trung và học tập.
Tốt cho hệ tiêu hóa
Kích thích tiêu hóa: Đinh lăng giúp tăng tiết dịch tiêu hóa, kích thích nhu động ruột, giúp ăn ngon miệng và tiêu hóa tốt hơn.
Bảo vệ gan: Đinh lăng giúp tăng cường chức năng gan, giải độc gan, hỗ trợ điều trị các bệnh về gan như gan nhiễm mỡ, viêm gan.
Hỗ trợ điều trị bệnh đường ruột: Đinh lăng có tác dụng chống viêm, giảm co thắt ruột, hỗ trợ điều trị các bệnh về đường ruột như tiêu chảy, kiết lỵ.
Hỗ trợ điều trị bệnh xương khớp
Giảm đau, chống viêm: Đinh lăng có tác dụng giảm đau, chống viêm, giúp cải thiện tình trạng sưng tấy, đau nhức do các bệnh về xương khớp.
Tăng cường sức khỏe sụn khớp: Các dưỡng chất trong đinh lăng giúp nuôi dưỡng sụn khớp, làm chậm quá trình thoái hóa khớp.
Hỗ trợ điều trị các bệnh về xương khớp: Đinh lăng hỗ trợ điều trị các bệnh như đau nhức xương khớp, thấp khớp, phong tê, thoái hóa khớp.
Làm đẹp da
Thanh lọc cơ thể: Nước ép lá đinh lăng giúp thanh lọc cơ thể, đào thải độc tố, giúp da sáng khỏe từ bên trong.
Chống oxy hóa: Các vitamin và khoáng chất trong đinh lăng giúp chống oxy hóa, bảo vệ da khỏi tác hại của tia UV, làm chậm quá trình lão hóa da.
Trị mụn nhọt, giảm nám da: Nước ép lá đinh lăng có tác dụng kháng khuẩn, chống viêm, giúp trị mụn nhọt, giảm nám da, làm sáng da.
Cách sử dụng
Lá đinh lăng
Sắc nước uống: Dùng 20-30g lá đinh lăng tươi rửa sạch, phơi khô hoặc sao vàng, sắc với 1 lít nước, đun sôi 15-20 phút, lọc lấy nước uống. Có thể uống thay nước trà hàng ngày hoặc uống khi cần thiết.
Nấu canh: Dùng lá đinh lăng nấu canh chua, canh gà, canh măng,… giúp tăng hương vị và dinh dưỡng cho món ăn.
Làm sinh tố: Dùng lá đinh lăng xay sinh tố cùng với các loại trái cây khác như chuối, đu đủ, táo,… giúp bổ sung vitamin và khoáng chất cho cơ thể.
Nhai trực tiếp: Dùng lá đinh lăng tươi nhai trực tiếp giúp trị các bệnh về răng miệng như hôi miệng, nhiệt miệng.
Rễ đinh lăng
Sắc nước uống: Dùng 20-30g rễ đinh lăng tươi hoặc 10-15g rễ đinh lăng khô rửa sạch, thái mỏng, sắc với 1 lít nước, đun sôi 15-20 phút, lọc lấy nước uống. Có thể uống thay nước trà hàng ngày hoặc uống khi cần thiết.
Ngâm rượu: Dùng rễ đinh lăng ngâm rượu với tỷ lệ 1:5 (1kg rễ đinh lăng ngâm với 5 lít rượu), ngâm trong 30-45 ngày, có thể sử dụng để uống, xoa bóp hoặc bôi lên da.
Tán thành bột: Dùng rễ đinh lăng phơi khô tán thành bột mịn, pha với nước ấm hoặc mật ong để uống, hoặc dùng để đắp mặt nạ dưỡng da.
Thân đinh lăng
Ngâm rượu: Dùng thân đinh lăng ngâm rượu với tỷ lệ 1:5 (1kg thân đinh lăng ngâm với 5 lít rượu), ngâm trong 30-45 ngày, có thể sử dụng để uống, xoa bóp hoặc bôi lên da.
Đối tượng không nên sử dụng
Phụ nữ mang thai và cho con bú: Cây đinh lăng có thể có tác dụng kích thích co bóp tử cung, gây nguy hiểm cho thai nhi hoặc ảnh hưởng đến chất lượng sữa mẹ.
Người có bệnh lý nền: Một số bệnh lý nền như cao huyết áp, tim mạch, tiểu đường,… có thể tương tác với các thành phần trong cây đinh lăng. Do đó, người có bệnh lý nền cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
Một số lưu ý khác
- Không nên sử dụng quá nhiều: Dùng quá nhiều đinh lăng có thể gây ra một số tác dụng phụ như mệt mỏi, buồn nôn, tiêu chảy. Liều lượng sử dụng đinh lăng phụ thuộc vào nhiều yếu tố như độ tuổi, sức khỏe, tình trạng bệnh lý.
- Nên sử dụng cây đinh lăng có nguồn gốc rõ ràng: Cây đinh lăng có thể bị nhiễm thuốc trừ sâu hoặc các chất độc hại khác nếu không được trồng theo quy trình an toàn. Do đó, nên sử dụng cây đinh lăng có nguồn gốc rõ ràng, đảm bảo chất lượng.
- Cần tham khảo ý kiến bác sĩ: Nếu bạn đang sử dụng bất kỳ loại thuốc nào khác, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng cây đinh lăng để tránh tương tác thuốc.
Cây đinh lăng là một loại thảo dược quý với nhiều công dụng chữa bệnh. Việc sử dụng đinh lăng thường xuyên sẽ giúp bạn tăng cường sức khỏe và phòng ngừa nhiều bệnh tật.
Từ khóa: Cây đinh lăng, công dụng chữa bệnh, tác hại, cách sử dụng cây đinh lăng